Թող Համերաշխ Ներկան Ամրապնդուի

Մեթր Պարգեւ Դաւիթեան, «Լուսաբաց», 27 Յունիս 2015

Գանատայի հայ ազգային եկեղեցւոյ երկու առաջնորդներուն` Տէր Աբգար Սբազանին ու Տէր Մեղ­րիկ Սրբազանին Հայկական Ցեղասպանութեան հարիւրամեակի կարգ մը ձեռնարկ­ներուն յա­ճախ քով-քովի նստած կամ կանգնած ըլլալը վստահաբար գոհացուց մեզմէ շատերը եւ այդ պատ­կե­րը կրկին տեսնելու հաճոյքը անկասկած որ պիտի ուզէր ունենալ գանատա­հա­յե­րուն մեծամաս­նու­թիւնը։ Մէկ եկեղեցւոյ բազմերանգ խմբակներուն ծառայող առաջնորդ­նե­րը իրենց եղբայրական կեցուածքով եւ պատկերով փայլք աւելցուցին մեր հանդիսութիւննե­րուն։ Անոնք այդ կ’ընէին անշուշտ Էջմիածնի եւ Անթիլիասի վեհափառներուն օրինակով, որոնց միասին բերած մասնակցու­թիւ­նը Հայկական Ցեղասպանութեան հարիւրամեակի զա­նազան ձեռնարկներուն եւ հանդիսութիւն­նե­րուն՝ իմաստաւորեց մէկ եկեղեցի ըլլալու հան­գա­մանքը։

Եւ ահա այդ պատկերով խանդավառ Մոնրէալի Հնչակեանները ուզած են, ի շարս բոլոր հայ­կա­կան քաղաքական, բարեսիրական եւ մշակութային կամակերպութիւններուն ուղղուած հրաւէ­րին, հրաւիրել նաեւ երկու սրբազանները որ ներկայ գտնուին այս շաբաթավերջին հոն տեղի ունե­նա­լիք Հնչակեան Քսան Կախաղաններու հարիւրամեակի հանդիսութեան։

Մեթր Պարգեւ Դաւիթեան, «Լուսաբաց», 27 Յունիս 2015

Գանատայի հայ ազգային եկեղեցւոյ երկու առաջնորդներուն` Տէր Աբգար Սբազանին ու Տէր Մեղ­րիկ Սրբազանին Հայկական Ցեղասպանութեան հարիւրամեակի կարգ մը ձեռնարկ­ներուն յա­ճախ քով-քովի նստած կամ կանգնած ըլլալը վստահաբար գոհացուց մեզմէ շատերը եւ այդ պատ­կե­րը կրկին տեսնելու հաճոյքը անկասկած որ պիտի ուզէր ունենալ գանատա­հա­յե­րուն մեծամաս­նու­թիւնը։ Մէկ եկեղեցւոյ բազմերանգ խմբակներուն ծառայող առաջնորդ­նե­րը իրենց եղբայրական կեցուածքով եւ պատկերով փայլք աւելցուցին մեր հանդիսութիւննե­րուն։ Անոնք այդ կ’ընէին անշուշտ Էջմիածնի եւ Անթիլիասի վեհափառներուն օրինակով, որոնց միասին բերած մասնակցու­թիւ­նը Հայկական Ցեղասպանութեան հարիւրամեակի զա­նազան ձեռնարկներուն եւ հանդիսութիւն­նե­րուն՝ իմաստաւորեց մէկ եկեղեցի ըլլալու հան­գա­մանքը։

Եւ ահա այդ պատկերով խանդավառ Մոնրէալի Հնչակեանները ուզած են, ի շարս բոլոր հայ­կա­կան քաղաքական, բարեսիրական եւ մշակութային կամակերպութիւններուն ուղղուած հրաւէ­րին, հրաւիրել նաեւ երկու սրբազանները որ ներկայ գտնուին այս շաբաթավերջին հոն տեղի ունե­նա­լիք Հնչակեան Քսան Կախաղաններու հարիւրամեակի հանդիսութեան։

Ցաւով կարելի է միայն արձանագրել, որ անցեալի համբաւով ու դիրքով ճանչցուած մարդ մը կամ մարդիկ, որոնք տակաւին կարծէք չեն կրցած դուրս գալ անցեալին մեզ բաժնող եւ մեր համե­րաշխ ազգային կեանքը խանգարող հոգեվիճակէն ու մտայնութենէն, ձեւով մը արգելք հան­դի­սա­ցած են որ առաջնորդներէն միայն մէկուն հրաւէր տրուի, որու պատճառաւ այդ առաջ­նորդին ուղ­ղուած հրաւէրը յետս կոչուած է Հնչակեան կազմակերպիչներուն կողմէ, որպէսզի եկեղեցական կողմ ըլլալու ա­մօթի պատին ետեւ չկանգնին այլեւս։ Կը թուի թէ վե­րաշխուժացած Հնչակեան ըն­տա­նիքի Մոն­րէա­լի ներկայացուցիչները վար դրած են անցեալէն մեզի բեռ մնացած եկեղեցական պայքարի գա­ղափարը եւ լծուած են լաւ օրինակ դառնալու այդ անցեալին մէջ ապրող մոլեռանդ­նե­րուն (fanatics), որոնք դժբախտաբար տակաւին գոյու­թիւն ունին քիչ մը ամէն տեղ։

Գանատահայութեան երկու սրբազաններն ալ, որպէս ներկայացուցիչները հայ ազգային եկե­ղեց­ւոյ, որոնց իմաստուն պետերը (Վազգէն Ա. եւ Գարեգին Բ.) Հայաստանի երկրաշարժէն ան­մի­ջապէս ետք նոր էջ բացին գործակցութեան ու միութեան, վստահաբար պատրաստ են միա­սին ծա­ռայելու եւ ներկայացնելու գանատահայութիւնը` առանց նախապաշարեալ մտքի կամ բարդոյթի (complex)։ Երկուքն ալ ունին ներկայացուցչական օրինաւոր հանգամանք եւ ար­ժանի են մեր բոլո­րի յարգանքին եւ մեծարանքին։ Ուրիշ առիթով խօսած էինք թէ ինչպէս մէկը միւսին բացակա­յու­թեան կամ իրարու հետ խորհրդակցաբար իրաւունքը պէտք է ունե­նայ իր բոլոր կողմերով գաղութս ներ­կա­յացնելու պետական կամ յարանուանական հանդէս­նե­րուն կամ հանդիպումներուն։ Այդ ի­րա­ւունքը տալու մեր առաջարկը կը բխի ազգային շա­հե­րը միասնաբար հետապնդելու գաղափա­րէն։ Այսպիսի առաջարկ կը թուի թէ դեռ պատրաստ չեն ընդունելու «էջմիածնական» կամ «ան­թիլ­իա­սական» կոչուիլ ուզող մոլեռանդ մար­դիկ։

Անցեալի հնաձեւ (demodé) հագուստներ հագնող մարդիկ կարելի է կոչել բոլոր անոնք որոնք տա­կաւին էջմիածնական կողմ կամ անթիլիասական կողմ կ’ուզեն կոչուիլ այս օրե­րուն, երբ մեր ազ­գը Համահայկական Հռչակագրով որպէս մէկ եւ ամբողջական մարմին ներ­կա­յացաւ աշխարհին եւ ստացաւ նեցուկը Վատիկանի եւ յարգանքը աշխարհի։

Մեր նպատակը, երկու սրբազաններուն տրուելիք հրաւէրի դէպքը յիշելով, հին վէրքեր բա­նալով անհամութիւն յառաջացնել չէ, այլ կը միտի ժխտական դիրք մը մատնանշել. դիրք՝ որ կը յիշեցնէ կարգ մը աշխարհական մարդոց կողմէ եկեղեցին իրենց ենթարկելու անբա­րե­նպաստ ընթացքը անց­­եալին, որուն պատճառաւ ցաւալի դէպքեր պատահեցան մեր սփիւռ­քահայ կեանքին մէջ։ Լի­բա­նանցիները խելացի եւ իմաստուն խօսք մը ունին, որ կ’ըսէ. «Թըն­զա­քար ու մա թընա’ատ» (յիշ­ուի եւ չկրկնուի)։ Այդպէս կարելի է միայն բնութագրել այն անց­եալը, որուն սփիւռքահայութեան ան­միաբան կեանքը բզկտող պատահարներն ու դէպքերը պէտք է միայն ցաւով յիշել բայց երբեք չկրկնել։

Այս առթիւ ՏԷՐ ՈՂՈՐՄԵԱ՛ մը պէտք է արձակել առ Աստուած, որ տայ «ազգիս հայոց սէր, միու­թիւն», որ յաջողը գնահատուի եւ բարի գործը տարածուի, որ չար նպատակն ու միտ­քը ձա­խո­ղին եւ ընդհանուրին շահը ծաղկի ու բարգաւաճի, որ մեր զիրար հանդուրժող ու իրա­րու հետ գոր­ծակցող համերաշխ ներկան պահուի, պահպանուի ու ամրապնդուի։