Հարցազրոյց՝Լիբանանի Երեսփոխան Շանթ Չինչինեանի Հետ

A Decrease font size. A Reset font size. A Increase font size.

Հարցադրող՝ Համօ Մոսկոֆեան,Պէյրութ, Լիբանան, 25 Փետրուար 2010

«Մենք իբրեւ Հայ Ազգ ուր որ գտնուած ենք, մեր ուժը եղած է մեր աշխատանքը, ուսումը, երիտասարդութիւնը»

Հրց.1. Պրն. Չինչինեան, արդէն մի քանի ամիս է ինչ մուտք գործած եք Լիբանանի խորհրդարան՝ որպէս երիտասարդ Հայ Պետական երեսփոխան: Ինչպիսի՞ն են Ձեր տպաւորութիւնները եւ Ձեր համագործակցութիւնը ինչպէս «14 Մարտ»-ի քաղաքական ուժերու նաեւ այլ խմբակցութիւններու հետ:

Հարցադրող՝ Համօ Մոսկոֆեան,Պէյրութ, Լիբանան, 25 Փետրուար 2010

«Մենք իբրեւ Հայ Ազգ ուր որ գտնուած ենք, մեր ուժը եղած է մեր աշխատանքը, ուսումը, երիտասարդութիւնը»

Պատ.1. Սկզբնական որոշ խոչընդոտներէ ետք (կառավարութեան կազմութեան ուշացում եւ այլն), այսօրուան շարունակուող գործընթացները, Հայ երեսփոխաններէն եւ Հայ կուսակցութիւններէն կը պահանջեն որ համագործակցին առաւելագոյն չափով: Ճիշտ է որ բարեկամական անձնական յարաբերութիւնները կը շարունակուին՝ սակայն գործնական աւելի աշխոյժ քայլերու կը կարօտին…: Մեր, «Հայկական համախոհական խմբակցութեան» հետ, Լիբանանի Հանրապետութեան նախագահ Զօր. Միշէլ Սլէյմանին հետ հանդիպման ընթացքին փոխանցեցինք մեր կարծիքները: Նոյնը կատարեցինք, Վարչապետ Հարիրիին՝ ներկայացուցինք մեր հայկական համայքին պահանջները: Սակայն, պէտք է որ Հայ 6 երեսփոխաններն ալ համագործակցին մեր գաղթօճախը յուզող հարցերով:

Հ.2. Ինչպէս որ նախապէս անդրադարձած էինք, այսօր, Լիբանանի պետական կառոյցներուն մէջ հայկական համայնքին յատկացուած պաշտօնները պէտք է գրաւեն հայ երիտասարդ-երիտասարդուհիները եւ մասնագէտները: Առաւել եւս, «Ինթրա»-յի «Միտըլ Իսթ»-ի նման միջազգային կառոյցներու բարձրագոյն պաշտօններ նաեւ պէտք է պատկանին ծագումով հայ, Լիբանանի քաղաքացիներուն: Ինչպիսի՞ն է Ձեր կարծիքը այս կարեւոր հարցերու մասին:

Պ.2. Պետական պաշտօններուն համար՝ Լիբանանահայութեան վիճակը 3 հանգրուաններու կ’ուզեմ բաժնել: Առաջին հանգրուանը պէտք է մենք պատրաստենք:

Այդ պաշտօններուն յարմար եւ ատակ երիտասարդներու տարբեր մասնագիտութիւններով, կենսագրական եւ աշխատանքային տուալներով պէտք է ունենանք՝ որպէսզի անոնց հետ կապուինք:

3-րդ հանգրուանին պէտք է միասին աշխատիլ, բոլոր կուսակցութիւններու եւ կազմակերպութիւններու հետ՝ վեր դասելով համայնքին շահը ամէն նկատառումէ: Եթէ այս 3 քայլերը ճշգրիտ կերպով չառնենք, չեմ կարծեր որ մենք կրնանք գոհացուցիչ արդիւնքներու հասնիլ:

Հ.3. Լիբանանի Խորհրդարանական վերջին ընտրութիւններուն՝ ծագումով Լիբանանցի սփյուռքահայեր, աշխարհի 3 ցամախամասերէ՝ եկան Պէյրութ, քուէարկութեան: Առաւել եւս, շնորհիւ շարք մը լրագրողներու ջանքերուն՝ Լիբանանահայ գաղթօճախին մասին հետաքրքրութիւնը բազմապատկուած է ամենուրեք: Որպէս Պետական երեսփոխան՝ ինչպիսի՞ն են Ձեր կապերը, աշխատանքներն ու ծրագիրները այս կարեւոր երեւոյթներուն հանդէպ:

Պատ.3. Ճիշտ է որ տարբեր գաղթօճախներէն հազարէ աւելի հայեր եկան քուէարկելու: Այն մեծ գումարները որ կը գանձուին՝ ծագումով Լիբանանցի հայերը անրտասահմանէն բերելու եւ մասնակցիլ տալու քուէարկութեան՝ միշտ չէ որ պիտի յաջողի…: Այն պարագային նաեւ, երբ իրենց գտնուած երկիրներուն մէջ իսկ քուէարկութեան իրաւունքի օրէնքը անցնի՝ այդ գումարները պիտի դադրին տրամադրուելէ:

Վերջին խորհրդարանական ընտրութիւններուն, զանազան երկիրներէ Լիբանան ժամանած հայերուն մասնակցութիւնը քուեարկութեան, յաճախ իրենց համար անծանօթ թեկնածուներու՝ բաւական անախորժութիւններու դուռ բացաւ՝ իրենց երկիրները վերադարձէն յետոյ:

Իսկ գալով քաղաքապետական յառաջիկայ ընտրութիւններուն՝ ապա ես կը կարծեմ թէ այն 6 ամիսէն մէկ տարի կրնայ յետաձգուիլ: Հակառակ որ շատ մը ղեկավարներու, նեռարեալ Հանրապետութեան Նախագահին մօտ՝ տրամադրութիւն կայ որ ժամանակին տեղի ունենայ եւ չյետաձգուի: Սակայն մինչեւ այժմ, «բաղադրութիւն»-ն ու պատրաստութիւնը չկայ:

Հ.4. Այսօր, ո՞րն է հրատապ հարցը Լիբանանահայութեան եւ ամենամեծ վտանգը որ կը սպառնայ:

Պ.4. Լիբանանի հայկական գաղթօճախին դիմակայած ամենէն մեծ մարտահրաւէրը՝ կը վերաբերի երիտասարդութեան: Այսօր, դպրոցականներու 70% կեանքի դժուարին պայմաններէն մեկնելով, կը ձգեն զայն՝ նախակրթարանը հազիւ աւարտած: Շատեր անգործութենէ կամ աւելի չնչին գումարով աշխատանքներէ կը տառապին, ուրիշներ ինկած են թմրեցուցիչներու օգտագործման ճիրաններուն մէջ:

Հայ երիտասարդ-երիտասարդուհիները որոնք համալսարանական ուսման կը հետեւին (5-ի դէմ 1 յարաբերութեամբ տղոց հետ), իրենց յարմար կեանքի ընկերներ չեն գտներ եւ խառն ամուսնութիւններ շատցած են: Այնպէս որ, այն հայ ղեկավարները՝ որոնք հայութիւն կը քարոզեն՝ պէտք է որ ուշադրութիւն դարձնեն նաեւ երիտասարդութիւնը յուզող հրատապ հարցերու:

Հ.5. Վերջերս, Լիբանանի թէ Միջին Արեւելքի մէջ, շատցած են սպառնալիքներն ու յայտարարութիւնները պատերազմի եւ այլ արհաւիրքներու մասին: Ձեր կարծիքով, մօտիկ ժամանակներս, Լիբանանին ու Լիբանանի հայութեան որեւէ վտանգ կը սպառնայ՞:

Պ.5. Ես անձամբ կռիւ ու պատերազմ չեմ տեսնէր: Վտանգը չկայ: Կարգ մը ուժեր այդպիսի լուրեր կը տարածեն՝ որովհետեւ իրենց գոյութիւնը երեւի՝ պատերազմի վրայ հիմնուած է…: Մենք իբրեւ Հայ Ազգ, ուր որ գտնուած ենք, մեր ուժը եղած է մեր աշխատանքը, ուսումը, երիտասարդութիւնը: Մենք պէտք է այս բոլորը պահենք եւ ասոնց վրայ հիմնուինք: Դարձեալ կը կրկնեմ որ Լիբանանի մէջ կռիւ ու ներքին բախումներու փափաքը չկայ, Լիբանանի տարբեր համայնքերու, մանաւանդ քրիստոնեաներու մօտ:

Դժբախտաբար կարգ մը խմբակցութիւններ կը շարունակեն ամենուրեք գրգռիչ խնդիրներ յարուցանել, քրիստոնեայ շրջաններու մէջ, ինչպէս Պուրճ Համուտի ու վերջերս Ժտէյտէի «Հիքմէ» դպրոցէն ներս: Մեր միաբանութիւնը համագործակցութեամբ Լիբանանեան բանակի մշտարթուն վերահսկողութեան կրնանք ձախողեցնել այդ փորձերը:

Հ.6. Ինչո՞ւ խորհրդարանէն ներս 18-21 տարեկանէն վեր քուէարկելու իրաւունքի օրինագիծը յետաձգուեցաւ:

Պ.6. Այս օրինագիծը պահանջողները Լիբանանի զանազան քաղաքական խմբակցութիուններն էին: Սակայն քրիստոնեայ խմբակցութիւնները, ըլլան 14 կամ 8 Մարտի, կը պահանջեն որ այն ընդգրկէ նաեւ Լիբանանէն արտագաղթածներու քուէարկութեան իրաւունքը: Մանաւանդ որ, վերջերս վիճակագրական տուեալներ ցոյց տուած էին թէ քրիստոնեաներու ծննդաբերութիւններու աճը շուրջ 4.5 առ հարիւր է (հայերը միայն 2.5 առ հարիւր) երբ մահմեդական համայնքը 9 առ հարիւր է:

Կառավարութեան ներկայացուած օրինագիծը ամբողջական չըլլալուն պատճառով այն յետաձգուեցաւ անորոշ ժամանակով: Դարձեալ ընդդիմադիր խմբակցութիւններ ուզեցին սեպ խրել քրիստոնեայ երիտասարդութեան եւ իրենց ղեկավարութեան միջեւ, անվստահութեան եւ յուսահատութեան մթնոլորտ ստեղծելու: Մենք կը յայտարարենք որ մեր երիտասարդներու իրաւունքին հետն ենք, սակայն միեւնոյն ժամանակ կը ցանկանք որ օրենքները ամբողջական եւ արդար ըլլան, հոգ չէ թէ քիչ մը յետաձգուին:

1 comment

Anonymous says:

March 8, 2010 at 4:48 am

Armenians in Lebanon

This is an old problem afflicting the Lebanese Armenian community. In the microcosm of the AUB medical community, even 35 years ago I used to decry the fact that there were too many educated armenian "girls" (such as nurses) with very few armenian "boys" to pick them up. Even then far too many of these valuable assets were picked up by arabs and most of them are now lost for us. We still have no leadership or education telling us to stay Armenian when we marry non-armenians. Let’s remedy that by learning from how jewish girls marrying talented non-jewish men preserve their religion and culture. It’s OK if we sound racist: everyone else is racist.