Լիբանանահայ գրող, մտաւորական, մեկենաս ու գործարար Արմէն Յարութիւնեան,
«Մեր սերունդը շատ բախտաւոր եղած է որ ունեցած է Երկրէն եկած ուսուցիչներ»
Հ.1. Պրն. Յարութիւնեան, որպէս գրող, մտաւորական, բազմաթիւ աշխատութիւններու հեղինակ ու 38 գիրքերու մեկենաս-տպագրիչ, գործարար: Կարո՞ղ եք այդ տասնամեակներու գործունեութեան մասին յաւելեալ տեղեկութիւններ փոխանցել:
Լիբանանահայ գրող, մտաւորական, մեկենաս ու գործարար Արմէն Յարութիւնեան,
«Մեր սերունդը շատ բախտաւոր եղած է որ ունեցած է Երկրէն եկած ուսուցիչներ»
Հ.1. Պրն. Յարութիւնեան, որպէս գրող, մտաւորական, բազմաթիւ աշխատութիւններու հեղինակ ու 38 գիրքերու մեկենաս-տպագրիչ, գործարար: Կարո՞ղ եք այդ տասնամեակներու գործունեութեան մասին յաւելեալ տեղեկութիւններ փոխանցել:
Բոլորովին պատահական սկսաւ նամակագրական յօդուածագրութիւնը: Հանգուցեալ մտաւորական ու պատմաբան Լեւոն Վարդանին նուիրած հաւաքոյթէ մը վերջ յօդուած-նամակ թիւ 1-ով սկսայ
Բազմաթիւ գիրքեր տպել տուած եմ, առանց մրցանակ հաստատելու: Այսօր գոյութիւն ունին տպագրութեամբ զբաղուող բազմաթիւ մարմիններ, որոնք այդ գիրքերը կը «խմբագրեն», շատ յաճախ առանց կարդալու իրենց հրատարակած գիրքերը:
Հ.2. Հակառակ այն իրողութեան որ գրական եւ մտաւորական աշխարհի աշխոյժ անդամ կը մնաք միշտ, ապա եւ բաւականին յաջող գործարար-արդիւնաբերող եք, հանրածանօթ «Վալս»-ով, որ տարիներէ ի վեր կը ծաղկի՝ գեղեցկացնելով նաեւ իգական սեռը իր բազմաթիւ արտադրանքներով:
Գիրքերու տպագրութեան վերադառնելով՝ եթէ իսկապէս համարեմ թէ արժանի է հրատարակութեան որեւէ աշխատութիւն, ապա եւ կ'իրագործեմ որոշումս: Դժբախտաբար գրողները զիրար չեն սիրէր հոս…: Թերեւս Ամերիկայի մէջ ու Եւրոպա կամ Պոլիս այսպիսի իրավիճակ կը տիրէ նաեւ: Օրինակ, վերջերս պոլսահայ գրող-խմբագիր Հատտէճեանի «Գրականութեան քուլիսներու մէջ» 7-րդ հատորը լոյս տեսաւ: Անոնք իսկապէս «համով» գիրքեր են ու այսօրուան չափանիշներով, բաւականին ալ վաճառուեցան ընթերցասէր հասարակութեան:
Գալով նամակագրութեան, ապա եւ արծարծած հարցերս բաւական այժմէական են մանաւանդ դպրոցներու մասին: Հալէպի «Կրթասիրաց»-ի մէջ ժամ մը կը յատկացնէին ընթերցանութեան համար, գիրքեր ալ տրամադրելով: Յաջորդ դասապահուն՝ գիրքը դրացիիդ հետ կը փոխանակէիր եւ այսպիսով անոնք շրջան կ'ընէին եւ գիրքի հանդէպ սէրը վառ կը պահուէր: Երբ այսօր նոյնպիսի առաջարկներ կատարած ենք դպրոցներու տնօրէններու՝ անոնք կը խուսափին «ժամանակ չկայ» պատճառաբանութեամբ: Իսկ ինչո՞ւ համար շաբաթ օրերը հայկական դպրոցները փակ կը պահենք: Մինչեւ պաքալօրեայ, գիտելիքներով զինուած հայ աշակերտ պէտք է հայկական կեանքը վարելու համար:
Հ.3. Ձեր այս երկարամեայ փորձառութիւնէն որպէս գրող, մտաւորական եւ գործարար անձ՝ Հալէպի թէ Պէյրութի հայկական գաղթօճաքներէն ներս՝ ի՞նչ է Ձեր խօսքն ու պատգամը:
Պ.4. Մեր սերունդը շատ բախտաւոր եղաւ որ ունեցած է իրաւ ուսուցիչներ, Երկրէն եկած, ինչպէս յիշած եմ նամակներուս մէջ՝ Յովակիմ խոճա, Պետրոս խոճա, Պալապան խոճա եւ ուրիշներ: Որեւէ մէկը համալսարանական վկայական չունէր, սակայն հիանալիօրէն սերունդներ դաստիարակեցին, նոյնիսկ… ձեռքի ժամացոյց ալ չունենալով եւ մեզ զրկելով յաճախ զբօսանքէ: Դասերը հաճելի կ'անցնէին, մանաւանդ Պալապան խոճայի թուաբանութեան դասերը որ օրինակներով կը բացատրէր:
14 տարեկանին իջայ շուկայ… Սակայն յայտնեցի թէ կը շարունակեմ ուսումս: Որոշ առարկութիւններէ ետք արտօնեցին: «Ալէփօ» Գոլէճին մէջ հայերէնի դասընթացքը շատ բարձր էր, շնորհիւ հայ գրականութեան նուիրեալ Փրօֆ. Նշան Սաաթճեանի:
Գոլէճը աւարտելէ ետք չկարողացայ ուսումս շարունակել եւ գրականութեան տօքթոր դառնալու տեղ
Ժամանակն է որ այլեւս մանրուքներով չի զբաղուինք, այլ միակամ ըլլանք Հայութիւնը յուզող հիմնական հարցերու մէջ: Սումգայիթի կոտորածներու զոհերուն յիշատակը ոգեկոչելու համար պէտք էր որ տեղի ունենային համահայկական ցոյցեր, Սփիւռքի տարածքին գտնուող բոլոր Ազրպէյճանի դեսպանատուներուն առջեւ: Նոյնպէս Հին Ջուղայի քարուքանդ եղած խաչքարերուն հարցը որ կարծես թէ արդէն մոռացութեան մատնուած է:
Նաեւ միացեալ ուղղագրութեան հարցը, որ ժողովուրդը միաւորելու գլխաւոր ազդակներէն է: Հայ լեզուն մաքրել օտար բառերէ: Հարկաւոր է անհրաժեշտ լրջութեամբ եւ պետական մակարդակով լուծել համազգային հարցերը: