Պէտք Է Բացուին «Լուսոյ Տաճար»ին Դուռերը

8 comments

1. Շփոթ վիճակ մը կը ներկայացնէ որոշումը

   Շփոթ վիճակ մը կը ներկայացնէ Կիպրոսի Մելգոնեան հաստատութիւնը գոցելու ՀԲԸՄ-ի որոշումը հանրութեան համար։

   Եթէ Կիպրոսի Մելգոնեան պատմական հաստատութիւնը գոցել տալով եւ անոր կալուածքը վաճառքի հանելով գոյացած գումարով Հայաստանի մէջ նոյն անուանակոչութեամբ եւ նոյն նպատակին ծառայող հաստատութիւն մը պիտի հիմնուի այն ատեն ես ՀԲԸՄ-ի կայացած որոշումը շատ արդարացի կը գտնեմ:  Փոխադրական միջոցները հիմնովին փոխուած են ինչպէս նաեւ փոխուած է հիմնական մէկ այլ իրողութիւնը՝ ունինք Հայաստանի Երրորոդ Հանրապետութիւնը որ կը ներկայացնէ ամենէն տրամաբանան վայրը  Մելգոնեան եղբայներուն նպատակին շարունակել ծառայելու համար:

   Իսկ եթէ ՀԲԸՄ-ի որոշումին մէջ նման ծրագիր չկայ այլ դպրոցին կալուածքներուն վաճառքէն գոյացած գումարը ոչ կրթական-դաստիարակչական նպատակներու պիտի ծառայէ, անտեսելով հիմնադիր եղբայրներուն տեսիլքը, այն ատեն իսկապէս օրինականօրէն եւ բարոյապէս ոչ մէկ արդարացում կրնայ ըլլալ ՀԲԸՄ-ի որոշումին գոցել այս պատմական հաստատութիւնը եւ վերջ տալ անոր հիմնադիր երկու եղբայներուն նպատակադրուած առաքելութեանը:

   Երկու կողմներն ալ չեն կրցած յստակացնել եւ հիմնաւորել հետաքրքիր հանրութեան իրենց դիրքորոշումը:

2. Broken Record

   Sireliner,

   I know I sound like a broken record, but it is this sound that I believe we need to hear, and re-hear.

   The Melkonian question is another example.  Should it have been closed or not?  Who decides?  The whole purpose of the Melkonian Institution is/was to benefit the Armenian Nation.  The next question is:  who knows best what is to the benefit of the Nation?  It used to be we used to think the Patriarch or the King or the current head of the AGBU or equivalent knows best.  I think we have come to appreciate that IT IS ONLY AND ONLY THE DEMOCRATIC EXPRESSION OF THE NATION ITSELF that knows what's best for the Nation.

   Democracy in the Diaspora is not possible.  It will always be the big shots in the various Diasporan institutions, in this case the economic elite controlling the AGBU, who will decide… And since the people have had no say, questions and acrimony will remain.

   Democracy in the Homeland IS possible.  If we had the Armenian Nation, at least that portion based on our land, the only real future of the Nation, speak through its democratic institutions as to what it wishes to happen with Melkonian, then AGBU or not, the pressure would be too high to do the wrong thing, and eventually the right thing, i.e. the will of the Nation, WILL happen.  As we have it now, it will be whatever some rich buddies in their private club, in cahoots with their rich counterparts in the governing mafia, who will decide the fate of Melkonian, and our Kojayans of our world can write all the eloquent articles they wish (and this one certainly was really beautifully written), nothing will change.

   So, again, and yet again, you want a proper determination of the future of Melkonian?  Then you have no choice O Melkonyani Saner, other than bringing yourselves together and supporting movement for change of governance of Armenia from extractive to inclusive.  Otherwise, despite your best efforts, you will be simply all talk.  You simply do not have the tools to change anything.  Only the Nation does, in all things related to the Nation.

3. «Տաճար Լուսոյ»

   Մելգոնեան Հաստատութեան մասին Նիկոլ Պեզճեան (Nigol Bezjian) ֆիլմ մը պատրաստած է «Տաճար Լուսոյ» (Temple of Light) խորագրով, որ պիտի ցուցադրուի շուտով  Պէյրութի մէջ:  Լուրը իմացայ UTUBE-ի վրայ տեսաերիզի մը միջոցաւ, ուր կը շեշտուէր որ Նիկոլ Պեզճեանը Մելգոնեան դպրոցէն շրջանաւարտ չէ եւ այսպէս որեւէ նախապաշարում  չունի հաստատութեանը հանդէպ եւ թէ ֆիլմը պատրաստուած է որպէսզի դիտողը իր անձնական կարծիքը հիմնաւորէ Մելգոնեան Հաստատութեան առաքելութեան շարունակութեան մասին:

    

   Անկասկած որ շատ կարեւոր է եւ օգտաշատ որ նման ֆիլմ մը պատրաստուէր Մելգոնեան Հաստատութեան բերած պատմական նպաստին մասին: Չեմ կարծեր որ հոն ոեւէ մէկը Մելգոնեանի  բերած նպաստը կրնայ ուրանալ եւ անոր առաքելութեան շարունակութեան անհրաժեշտութիւնը չտեսնէ:

    

   Բայց հարցը այդ չէ:

    

   Իմ հասկացողութեամբս հարցը, կամ աւելի շիտակը՝ թնճուկը հետեւեալն է: Մելգոնեան Հաստատութեան կալուածներուն օրինական տէրերը (*) կը պնդեն որ Հաստատութիւնը իր առաքելութիւնը շարունակէ Կիպրոսի մէջ նոյն այդ պատմական Հաստատութեան կալուածէն ներս, իսկ ՀԲԸՄ-ը աւելի ձեռնտու կը տեսնէ Մելգոնեան եղբայրներուն սռաքելութիւնը շարունակել Հայաստանի մէջ, բայց այդ կարենալ ընելու համար պէտք է որ ծախէ Կիպրոսի կալուածը որ բաւական արժէք ունեցող հողային տարածք մըն է եւ այդ գումարով սկսի Մելգոնեանի առաքելութիւնը Հայաստանի մէջ,  բայց այդ չի կրնար ընել, քանի որ կալուածին օրինական տէրերը ծախելու արտօնութիւն չեն տար:

    

   Այսպէս, այս երկու մարմինները դադրած են իրար հետ բանակցելէ եւ կը դիմեն հանրութեան, բայց կր դիմեն զգացական գետնի վրայ՝ առանց հիմնաւորելու իրենց տեսակէտները:

    

   Եթէ հանրութեան կարծիքը կարեւոր է այդ մարմիններուն, անհրաժեշտ է որ իւրաքանչիւրը հիմնաւորէ իր տեսակէտը:

   ==========

   (*) Ի՞նչ կամ զո՞վ նկատի ունի հեղինակը «Մելգոնեան Հաստատութեան կալուածներուն օրինական տէրերը» ըսելով։ ՄԿՀ-ի տէրը  ՀԲԸՄ-ն է։ Շրջանաւարտներն ու հայ հասարակութեան կարեւոր մէկ մասն է որ կը պնդէ թէ ՄԿՀ-ն Կիպրոս պէտք է մնայ – Մ.Գ.)։

   1. 5th Broken Record – Melkonian

      Sireli Vahe,

      You presented the Melkonian dilemma – Owners versus AGBU.

      Similar dilemmas that have essentially frozen the diaspora abound, e.g. the Genocide Museum in Washington which we were unable to build because of a similar disagreement.

      These are generally large examples of how societies do not advance, including so many non-democratic countries.  Because there are always two or more sides to every story, and if you leave it to human 'leaders' to break the impasse and allow for steps forward, they can't and won't, because humans are humans, too full of the great vice of pride, the mother of all the other vices…  and it freezes.  You need a powerful figure such as Solomon to break such impasses, and like in the famous Biblical story to allow the child to live and grow.  But of course, Plato's Wise King, Solomon-like figures, are rare, and it has become obvious that the only way societies can actually move forward is through the democratic will of the majority in society.

      As I have said many times, we have not been able to produce a Diasporan democracy for 101 years, for very similar reasons to the above, and in my estimation will not any time soon.  Take for example the Diasporan institution of the luminary Mekhitarians.  Even these hallowed Diasporans remained split for hundreds of years, and were only able to re-merge at the point where they practically no longer exist, because of … human pride.

      But in Armenia, we CAN have democracy.  It HAS been done in other countries.  Imagine a truly democratic Armenia really representing the voice of our nation and our future, honestly and potently entering the fray of the Melkonian disagreement (honestly and seriously, not a-la-perpetual-corrupt-minister-of-the-diapsora-Hagopian).  Then, the Melkonian debacle WILL be resolved, the Genocide Museum Will be built, and so on…

      We gotta wake up to this and decide that it IS worth getting off our computer desks and getting together to find a way to correct the BASIC problem.

      Thanks,

      Broken Record

4. Հարց Տամ Գոճայեանին

   Անկասկած որ ոչ մէկը կ՚ուրանայ Մելգոնեան Հաստատութեան բերած նպաստը սփիւռքահայութեան։ Ես ճանչցած եմ երաժիշտ Հրանդ Գէորգեանը, որ Մելգոնեանէն շրջանաւարտ եղած էր։ Հրանդը «Գիշերն անուշ է» երգը ձայնագրող երաժիշտն է։

    

   Հիմա հարց տամ Մինաս Գոճայեանին Մելգոնեան Հաստատութիւնը գոցելու ՀԲԸՄ-ի որոշումին կապակցութեամբ, պարզապէս մտքերու փոխանակութեան համար։

    

   Ինչո՞ւ համար Մելգոնեան Հաստատութեան Կիպրոսի կալուածը չծախել եւ անոր եկամուտով նոյն առաքելութեամբ եւ նոյն անունով հաստատութիւն մը չստեղծել Հայաստանի մէջ։

    

   Իմ պատկերացումով Մելգոնեան Հաստատութիւնը Հայաստանի մէջ շատ աւելի  նպաստաւոր է քան զայն պահել Կիպրոսի մէջ՝ տրուած ըլլալով որ Մելգոնեանի աշակերտները  բացարձակ մեծամասնութեամբ Կիպրահայեր չեն։

    

   Հաստատութեան [Կիպրոսէն] հեռացման հետեւանքները խոցելի պիտի ըլլան Կիպրահայութեան։ Գաղութը անկասկած որ առանց հայ դպրոցի պէտք չէ պահել, իսկ Կիպրահայութեան համար Մելգոնեան Հաստատութիւնը հոն պահել, փոխանակ Հայաստան տանելու, արդարացի չեմ գտներ, տրուած ըլլալով որ Մելգոնեանը Կիպրոսի մէջ հիմնուեցաւ կղզիին աշխարհագրական եւ այլ առաւելութիւններուն համար՝ նպաստելու սփիւռքահայութեան։ Կիպրոսը աշխարհագրականօրէն այլեւս այդ առաւելութիւնը չունի՝ տրուած ըլլալով որ Հայաստան ճամբորդելը այլեւս հարց մը չէ եւ այնքան ալ սուղ չէ։

    

   Անշուշտ որ իմ պատկերացումով արդարացի պիտի չըլլայ եթէ ՀԲԸՄ Մելգոնեանի կալուածէն գոյացած գումարը ոչ կրթական բաներու համար պիտի տրամադրէ, թէեւ կը կասկածիմ որ նման հեռանկար կրնայ ունենալ ՀԲԸՄը։

    

   ==========================================

    

   (*) Ի՞նչ կամ զո՞վ նկատի ունի հեղինակը «Մելգոնեան Հաստատութեան կալուածներուն օրինական տէրերը» ըսելով։ ՄԿՀ-ի տէրը  ՀԲԸՄ-ն է։ Շրջանաւարտներն ու հայ հասարակութեան կարեւոր մէկ մասն է որ կը պնդէ թէ ՄԿՀ-ն Կիպրոս պէտք է մնայ – Մ.Գ.)։

   =======================================

    

   Պատասխան

    

   Անշուշտ այս խնդիրը տակաւին շատ պէտք ունի համահայկական քննարկման։ Թէ՛ սփիւռքը եւ թէ՛ հայրենի պետութիւնն ու Հայ Եկեղեցին (բոլոր յարանուանութիւններով) պէտք է լրջօրէն ուսումնասիրեն ՄԿՀ-ի պարագան։ Իմ կարծիքովս, ՄԿՀ-ի այսօրուան «տէրերը», որոնք Նիւ Եորքի բարձրայարկ շէնքերու մէջ կը գտնուին եւ շատ ալ հեռու չեն  Wall Street-էն, լուրջ կարեւորութիւն պէտք է ընծայեն ՄԿՀ-ի շրջանաւարտներուն, երկխօսութեան մէջ մտնեն անոնց հետ, որովհետեւ առաջին եւ գլխաւոր օգտուողները ՄԿՀ-էն եղած են ԱՅՍ ՓԱՌԱՊԱՆԾ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹԵԱՆ շրջանաւարտները, որոնք իրենց ՀԱՅ ԻՆՔՆՈՒԹԻՒՆԸ կը պարտին ՄԿՀ-ին։ Եթէ ՀԲԸՄ-ը կը փափաքի եւ կը ծրագրէ ՄԿՀ-ն փոխադրել հայրենիք, ես դէմ չեմ, մանաւանդ ես ինքս հայրենիքի մէջ ուսանած մէկն եմ, երկու ձեռքով կը քուէարկեմ, բայց պէտք է հաշուի առնել թէ կարեւոր թիւով հայութիւն մը տակաւին կը գտնուի Միջին Արեւելքի մէջ, հայութիւն մը, որ պէտք ունի Կիպրոսի պէս բարեխնամ երկրի մը։ Յիշեցնեմ նաեւ թէ կարեւոր է ԱՐԵՒՄՏԱՀԱՅԵՐԷՆԻ կեանքին երկարացման խնդիրը։ Թող հայրենիքի մէջ ալ բացուի ՀՄԿՀ մը (Հայաստանի Մելգոնեան Կրթական Հաստատութիւն), բայց առանց մայր հաստատութեան հաշուին։

    

   Մինաս Գոճայեան

   Երուսաղէմ-Լոս Անճելոս

   1. Մելգոնեան Հաստատութիւնը որպէս Կիպրական Կալուածք

      Անբնական կը տեսնեմ որ Մելգոնեան Հաստատութեան օրինական տէրը ՀԲԸՄը եղած ըլլար եւ չկարենար ծախել կալուածը իր որոշումէն անմիջապէս ետք եւ այսպէս տարիներ երեսի վրայ ձգէ պարզապէս քանի որ կիպրահայութիւնը եւ Մելգոնեանի շրջանաւարտները դէմ են կալուածը ծախելուն։ Հետեւաբար այն տպաւորութեամբ մնացած եմ որ ՀԲԸՄը  անշարժ կալուածին տէրը չէ եղած։

      Ներկայիս որքան որ գիտեմ Կիպրոսի Կառավարութիւնը Մելգոնեան Հաստատութիւնը Կիպրական տարածք յայտարարած է։ Հետեւաբար այն տպաւորութիւնը ունեցած եմ որ Մելգոնեանի կալուածին օրինական տէրերը ՀԲԸՄ չէ եղած այլ կիպրահայութիւնը, որ կրցած է Կիպրոսի Կառավարութեւան մօտ Մելգոնեանը Հաստատութիւնը որպէս Կիպրական կալուածք օրինականացնէ, այլ խօսքով ազգայնացնէ։ Այժմ Կիպրոսի կառավարութիւնն է որ օրինական  արգելք է առուծախին եւ ունի կիպրահայութեան եւ շրջանաւարտներուն աջակցութիւնը։

      Զարմանալի է որ այսքան տարիներ ետք ըստ երեւոյթին Մելգոնեանի շրջանաւարտները չեն գիտեր թէ ՀԲԸՄը ինչո՞ւ համար դադրեցուց  Մելգոնեանի [տրուած] իր նիւթական աջակցութիւնը։ Իմ տպաւորութիւնս այն է որ Հայաստան նմանօրինակ հաստատութիւն մը ստեղծելու համար առած է իր որոշումը։

      =========================

      Պիտի խնդրէի որ ՄԿՀ-ի ներկայով ու ապագայով իրաւացիօրէն մտահոգուած մեր ընթերցողներէն քիչ մը եւս համբերէին, որովհետեւ Յուլիսի կէսերուն Հաստատութեան 90ամեակի  տօնակատարութիւն-ուխտագնացութեան առիթով վստահաբար հանրութեան պիտի տրուին հարկ եղած լուսաբանութիւնները։ Մինչ այդ, անոնք որոնք կը փափաքին յաւելեալ տեղեկութիւններ ստանալ «առ ու ծախ»ի հետ առնչուող խաղքութեան մասին, թող բարեհաճին այցելել melkonianforever կամ Մելգոնեան սանուցի կայքէջները։ Լիայոյս եմ որ ՄԿՀ-ի «գիրքը» տակաւին չէ գոցուած։

      Մինաս Գոճայեան

5. Մ. Կ. Հ.ի փակման մասին

   Սիրելիներս,

   Դուք միտքեր կը փոխանակէք առանց գիտնալու, որ Մ. Կ. Հ.ի փակման որոշումը մաս կը կազմէ քրիստոնէութիւնը Միջին Արեւելքէն արմատախիլ ընելու սիոնական ծրագիրին, որուն իրականացման լծուած է Ա. Մ. Ն. կոչուած պետութիւնը, որուն Սթէյթ Տիփարթմընթին գործակատարներն են Հ. Բ. Ը. Մ.ի Կեդրոնական Վարչական Ժողովին անդամները: Մէյ մը հետաքրքրուեցէք, թէ այդ Ժողովին անդամները ո՞ր հաստատութեանց մէջ կը պաշտօնավարեն… Կէսէն աւելի պաշտօնեաներ են Ուոլ Սթրիթի հետ անմիջականօրէն կապուած հրէա-սիոնական ելեւմտային հաստատութիւններու մէջ:

   Բոլորդ ալ կը գրէք Մ. Կ. Հ.ին ջամբած հայեցի դասիարակութեան մասին: Այս մասին տարակոյս չկայ: Սակայն, կը խնդրեմ, մասնաւորաբար դիմելով Դոկտ. Մինաս Գոճայեանին, մեկնաբանել այն փաստը, որ Լիբանանի մէջ պատրաստուած ՙՏաճար Լուսոյ՚ շարժանկարին ազդագիրին գրութիւնները – բացի Աղքատ Ղազարոսի կարգավիճակով յայտնուած հայերէն երկու բառերէ – անգլերէն են: Ինծի համար, ասիկա նոյնքան դաւադրական քայլ է, որքան նոյնինքն Մ. Կ. Հ.ին փակումը:

6. Berge is Right on

   After so many years of ambiguity, I thought that now on the pages of Keghart.com I can get some clarity as to why the AGBU decided to close down the Melkonian Foundation in Cyprus and sell its holdings and as to why the Melkonian Alumni and the Armenian Cypriots oppose AGBU's decision and successfully stopped it in its tracks. The issues at hand cannot possibly be as complicated as trying to explain to ordinary folks Einstein's theory or relativity.

   I have come to conclude the following about the leadership of the parties involved. The AGBU, Melkonian Alumni, and Cypriot-Armenians have their agendas and care less to spell them to the public and cannot resolve the matter among themselves. They also appeal to the public to side with one and oppose the other by taking a party's word because that party supposedly knows what's best for the Diaspora.

   Berge is right on. Clarity over such a simple matter is not possible in the Diaspora, let alone democracy.

   Oh, I forgot, after so many years some clarity might be on its way as Melkonian Celebrates the 90th anniversary of its foundation, including the last 10 or so idle years!

Comments are closed.