How to Surmount Our Psychological Barriers

  • 4 minute read
Total
0
Shares
0
0
0
Share
0 people shared the story
0
0
0
0

A Decrease font size. A Reset font size. A Increase font size.

Keghart.com guest-editorial by Aram Adamyan, Toronto, 1 November 2010
Armenians entered the 21st century with the internationally-recognized state of the Republic of Armenia, the yet unrecognized Republic of Artsakh, and an Armenian Diaspora whose population is twice the size of the Armenian homeland’s (RoA, Artsakh and Javakhk). While Armenia wrestles with its multiple internal and external challenges, the Diaspora has numerous problems of its own, starting with the absence of unity and the risk of assimilation at the top of the list.
In recent months there has been a surge in efforts to unify Diaspora Armenians at a global level or within a given country. Since the concerns regarding unity within a Diaspora Armenian community are global they can be resolved only if the whole Armenian Diaspora gets into action. For example, it would be naive to expect successful cooperation between two or three Armenian political entities in one country when they do not cooperate elsewhere. Our global efforts may succeed if we, as a nation, overcome a number of psychological barriers, some accumulated through the centuries while others materialized as a result of the horrific events our nation experienced in the early 20th century.
Specifically, what are these psychological barriers?

1. Armenian Identity
While we tend to divide ourselves into different geographic or religious sub-groups, it is often non-Armenians who unify us as a single group, calling us all Armenians. A few weeks ago a number of Diaspora Armenians felt victimized when they were identified as members of the same ethnic group as that of an allegedly major criminal organization whose members were apprehended in the United States. Because the arrested people were from RoA, many Armenians, who do not reside in RoA or were born in the Diaspora, wanted to distance themselves from Armenians originating in Armenia. So, is our Armenian identity defined by us or by odars (non-Armenians) who call all of us Armenian? Is our identity based on our past or it is willingly chosen by us as we peer into our future? Is it really possible to be an Armenian without having strong feelings towards contemporary Armenia? To what extent does our religion shape our Armenian identity? How long will Armenians in Diaspora be able to sustain their Armenian identity without strong ties to homeland Armenia? Is in this sense our national cause (“Azkayeen Tadd”) a good substitute for our feelings towards Armenia?

2. Historical Armenia
A significant percentage of Diaspora Armenians do not have close ties to current Armenia; there are many who have not even visited Armenia, although they frequently vacation elsewhere around the globe. For many of us Armenia means historical Armenia, not to mention those who consider Cilician Armenia as their true homeland. Most of us don’t even know the boundaries of historic Armenia or where Armenia Major ends and Armenia Minor begins. We live with dreams of a historical homeland and do not assume sufficient responsibility for contemporary Armenia–a state which faces many fundamental and crucial problems. For example, how many Diaspora Armenians have acquired Armenian citizenship?

Is the concept of “Historical Armenia” nourished as an excuse to stay away from current Armenia and its existential travails? Ironically, the idea of a “Historical Armenia”–if not combined with strong ties to the current republic–not only excludes helping Armenia but also may be a serious limiting factor for us, including decisions regarding the extent of territories which should be under Armenian control. After all, Tigran the Great did not have this burden of limitation and could march to Jerusalem. On the contrary, Serzh Sargsyan’s “Is really Aghdam an Armenian land?” expression is the typical retort of the victim mentality and of the psychological limitation of “Historical Armenia” concept. So, perhaps the “Historical Armenia” dream is an excuse to be willfully blind to the problems Armenia faces almost twenty years after its establishment.

3. Independence
Can Armenians really claim to have an independent country called Republic of Armenia when, for over a decade, we have been unable to form a more or less legally-elected and democratic government? Is the Armenian ethnicity of the ruling kleptocracy credible reason to believe we have true national independence? Under these circumstances, and facing enemies east and west of our borders, how long can such an “independence” last if polls show that 40% of the population would leave the country if it had the chance? Does the Armenian Diaspora bear any responsibility for the state of affairs in Armenia? Is it not high time for all Armenians to set a clear goal of achieving real independence in our homeland? Why isn’t Diaspora’s stance towards the Armenian government not based on Yerevan’s desire and ability to move the country forward but is rather based on RoA authorities’ not necessarily sincere statements about the painful moments of our history? Is it not ironic that the Diaspora is continuously manipulated on the Armenian Genocide issue not only by foreign governments but also by our own government in Armenia? How real it is to expect our demands to be met by others when we fail to put our house in order?

The bottom line. We will only succeed in our sacred mission if we show that the homeland and the Diaspora are mutually responsible for each other, and act as a single entity. No matter how bright the history and cultural heritage of a nation, its lessons belong to all humanity. Yet pride in our rich history and cultural heritage belongs only to us, and we must demonstrate rightful ownership of that accomplishment by building a strong state in our precious homeland. That state belongs to all Armenians–whether in Armenia or in Diaspora. Our Armenian identity can not be real and convincing when it does not reflect responsibility for current Armenia. Without such an avowed responsibility our ethnic identity in the Diaspora becomes, at best, a religion but more often a lifestyle barely transferable to future generations living away from Ararat.

Total
0
Shares
Share 0
Tweet 0
Pin it 0

16 comments

  1. What are the solutions?
    Dear Mr. Adamyan:

    I think most of us basically sympathize with most of what you say, but even if the Diaspora were more united, I am not sure that it would be able to affect Armenia’s leadership, which is corrupt and self-serving.  They see the Diaspora as a cash cow.  I wish that leadership could be booted out, but the people of Armenia either can’t do that or don’t want to.

    Also, we must take into account the Russian factor.   Russia controls much of Armenia.  Armenia’s leaders are, in many ways, simply Russian puppets.   As for the 3 traditional Armenian political parties who kept the cause alive in the Diaspora, the largest of them has become chummy with the government in Armenia and is perhaps hopelessly bought off.   I wish someone would expose the details of their collaboration.

    In any case, I would like to hear concrete suggestions from you, as difficult as that may be to do.

    I must take issue with your comments about the Armenians who engaged in Medicare fraud.  The Diaspora was simply trying to say that these Armenians are not representative of Armenians in America.  Nobody said they weren’t Armenians.  People always try to distance themselves from bad apples.

    1. Dear T.P.
      Dear T.P.,

      The reason writing this article is not that what is done by the Diaspora to improve the affairs in Armenia is wrong, but mostly the fact that almost nothing is done by the Diaspora to improve Armenia politically! What can you do? Liaise with the Armenian society, publish articles in your community media and in the Armenian press. Make your voice heard. For every hour you spend to get the Armenian Genocide recognized spend half an hour to get the Armenian authorities be accountable. If you think that you do not have a right to demand something from a country you are not a citizen of, get citizenship and act as a true citizen would do! Take your children to Armenia and help them understand the power of the Motherland. If you are rich, then finance the University study of a bright Armenian young person who needs your help to get his degree to serve the nation thereafter. 

      I agree with you that Armenia is heavily under Russian control. Taken into accounts the real resources Armenia possesses the only real resource that is left outside Russian control is YOU the Diasporan Armenian! Diaspora’s silence simply makes Russia more bold to swallow Armenia and turn it again into one of its regions. Never think that people of Armenia are indifferent to their problems. Such a mindset only reveals the level of disconnection with your people there in Armenia. If you do not live in Armenia, make it a better place to live for your children. 

      Finally, I think your last sentence contradicts the rest of the last paragraph of your comment. Unfortunately,  much more direct comments distancing Diasporans from Armenians originating from Armenia were made including the difference in names ending in "ian" as opposed to "yan". This is exactly what the Turks would like us do!

  2. Very simply put, the next

    Very simply put, the next diaspora conference should be held outside of Armenia. Let all the conferees put their cards on the table. Let there be a public record which is so hard to gather when sourced in Armenia. Clear the air once and for all. Find out exactly where and why there are rubs among the differing factions. Find out who and why the schisms are being perpetuated and who stands to gain – or lose. 

    Armenia cannot survive as an entity without the diaspora. It’s time for the puzzle to be put together so that a vibrant homeland of our ancestors can finally tackle the thorny problems that are pulling this tiny nation apart. I do believe that most diasporans have lost patience with the slow "progress" of reforms in Armenia. This taffy pull cannot go on forever. Let the diaspora press for the reforms loud and clear.     

  3. The modern republic of

    The modern republic of Armenia is nineteen years old. In about twenty somewhat years our little homeland in the Caucasus has come a long way. Long gone are the days when Armenia suffered severe energy shortages. Long gone are the days when Armenia suffered from food shortages. Long gone are the days when Armenia’s borders and Artsakh were under constant danger. Long gone are the days when Armenia’s factories were being torn down and sold to Iranians as scrap metal. Long gone are the days when Armenian politicians flirted with suicidal political policies. Long gone are the days when world powers neglected to pay Armenia any attention.

    Although the devastation brought upon by the sociopolitical chaos of the 1990s and its "oligarchic" legacy endures today, Armenia is nonetheless progressing. Although poverty and unemployment are still at unacceptable levels, Armenia continues to develop. Despite immense odds and difficulties both foreign and domestic, Armenia has managed not only to survive in the Caucasus but to become a major political player in that theater as well. For the first time in almost a thousand years major powers around the world are being forced to consider the Armenian factor in their political calculations.

    Rome was not built in a single day. All fledgling nations go through growing pain. Small nations, poor nations, nations landlocked in hostile geographic locations will naturally have longer and more problematic growing pains. Despite our best efforts to make politics/society in Armenia ideal, we have to also realize that Armenia will have to travel the same painful and difficult path every other developed nation has traveled throughout history. Therefore, our fledgling homeland in the Caucasus still has a long-long way to go. But what Armenia desperately needs today is political evolution and not a Western funded revolution.

    We have a beautiful republic today that is secure. We have a republic today that is stable. We have a republic today that is moving forward with the help of its sons and daughters and sometimes – despite its sons and daughters. Armenia is a nation with great potential. Armenians are a people endowed with great potential. Under the right leadership Armenia will be able to reach its potential. And it will happen. It’s only a matter of time. Nevertheless, today is a day when all Armenians should put aside their petty differences and rejoice in knowing that we have a free and independent homeland, an Armenian republic that continues to grow stronger year-after-year.

    We Armenians need to stop becoming unwitting tools for those who are seeking to undermine our fledgling republic by participating in the constant dissemination of poisonous propaganda. Armenians need to instead be responsible enough in figuring out how to engage in healthy and constructive forms of political/social activism.

    For those who cannot read between the lines or comprehend the background panorama to these types of vile anti-Armenian propaganda, I’ll try to explain: Had Armenia’s corrupt businessmen and politicians been in bed with Washington (like the criminals that run Columbia, Mexico, Israel, Pakistan, Saudi Arabia, Egypt, Kosovo, Bosnia, Turkey, Georgia, Azerbaijan, Bulgaria, Romania, to name only a few) – they would have been treated with white gloves by Washingtonians. Had Armenia been forced to bend-over to Washington – Armenia’s oligarchs would have been portrayed as noble defenders of freedom and democracy. Had Armenia been forced to submit itself to Turkish and Western oil/gas interests in the region – Armenia’s oligarchs would have been the pretty darlings of Washington.

    Since Armenia is holding its head high in the Caucasus independent of Washington, since Armenia is gradually becoming a major regional player due to its strategic partnership with the Russian Federation – everything Armenia will do today will be frowned upon by Washington and its petty tools.

    Who will decide Armenia’s destiny? Well, it is no longer a question. Thank God Armenia’s destiny has already been decided by Sargsyan/Kocharyan and Medvedev/Putin – and not by blood thirsty tyrants from Washington.

    Regardless, talk is cheap. If Armenians care about Armenia then they should put their money and time where their mouths are and help in the development of our nation.

    God bless Armenia!

  4. The Land, the People and the History

    Political focus is sorely lacking and internal barriers and prejudices must be overcome. I could not agree more.

    From my armchair in the Diaspora, I’ve just watched Episode 3 – Trail of Tears, in the PBS mini-series entitled "We Shall Remain."  It tells about the treatment of Native Americans in the US, but I was struck by parallels to19th & 20th century Armenian history – especially the frustrating negotiations with the US government and the naive hopes and desperate internal reaction in the aftermath of the Native American crisis of the 1830s. Subsequent Episodes 4 and 5 are equally provocative. Check it out online here
     
    For my part, here in the US, tomorrow is election day – a civic responsibility, especially in difficult times. But  I also find the environmental crisis of deforestation in RoA to be compelling. I have chosen to plant my financial contributions on terra firma and in the hands of the little people of RoA through the Armenia Tree Project. Their track record of environmental action, successful international partnership and responsible financial mangement is perhaps humble and small, but a concrete and soundly principled contribution to the land and people of Armenia. Check out their website here.

    Thanks for your insights on the current politics of the Diaspora.
     

  5. Little Things

    I am amazed at how unified the Armenian Diaspora can function in spite of our diverse culture, conversational language, norms spread in all continents of the world. No central entity organized and orchestrated the 95th anniversary of April 24 commemorations that took place this year across the world. Each community, on its own initiative, organized and commemorated the Genocide in its own way. In fact no central entity could have organized and orchestrated such a world wide commemoration if it were not the innate will and initiative of the community itself.

    However, the Diaspora, at least from North American perspective, is not living up to its potential. Neither this editorial, nor my comments are of course remedies to the complex dynamics that govern the Diaspora. The declining level of participation in our communal lives, in my view, is the Achilles heel of the Diaspora. An uninvolved Armenian citizen in Armenia is still an asset by simply being an added headcount to the census, but an uninvolved Diaspora Armenian is not. In order to overcome the psychological barriers, Diaspora, in my view, needs to actively and en masse take care of the “little” things as more of us attend Armenian church services and observe our national and religious holidays, more of us subscribe to our press, read and participate in our cultural activities, more of us volunteer to sing in a choir or dance in a group on a stage, more of us wanting to perpetuate our language. Bigger things have a way of taking care of themselves, psychological barriers tend to break down in my view if we en masse tend and attend the every day little things that make a vibrant community.

  6. Related Ideas by Ruben Hakhverdyan
    http://lragir.am/armsrc/country40774.html

    Ըստ Ռուբեն Հախվերդյանի` հիմա պատերազմը շարունակվում է, բայց ոչ թե պատերազմական ձեւերով, այլ գոյություն պաշտպանելու իմաստով` մատնանշելով վերջին տասը ամիսներին 70.000–ի հասնող արտագաղթը, համարելով դա մեր իշխանավորների պրոֆեսիոնալիզմի արդյունք, նա զարմանում է` ինչպես են հաջողացրել այդպիսի թվերի հասնել:

    Նա նորից անդրադառնալով վերջին ամիսներին իր կողմից արտահայտած` մեկ խելոք թուրքին տասը տգետ հայով չեմ փոխի արտահայտությանը, նշել է, որ օրինակ գրող Փամուկը ընդունում է այն փաստը, որ միլիոնուկես ժողովրդի հետ ցեղասպանություն են իրագործել, բայց օրինակ երեք կառավարությունների ընթացքում էլի միլոնուկես մարդ գնաց այստեղից, հիմա այդ թուրքե՞րն են հայամետ, թե՞ սրանք, որ ծագումով հայ են:

    Ռուբեն Հախվերդյանը երկրի հիմնական պրոբլեմ է համարում բարոյալքությունը, ժողովուրդն իրեն անտեր է զգում եւ այն, որ ժողովրդի եւ իշխանության մեջ անդունդ է գոյացել, եւ ամենակարեւորը, որեւէ նախագահ իր սխալների համար այսքան ժամանակ ներողություն չխնդրեց:

  7. Re: How to Surmount Our Psychological Barriers

    A friend from France writes, "je trouve cet éditorial excellent car il pose au moins les bonnes questions et nous met face à nous même et à la réalité".

  8. Further Related Ideas «Հայրենատիրությունը միայն խոսքով չի լինու
    Հրանտ Տեր-Աբրահամյան.

    «Հայրենատիրությունը միայն խոսքով չի լինում»

    Անդրադառնալով պատմաբան Ռաֆայել Համբարձումյանի տարածած հորդորակին, որով նա կոչ է անում նոյեմբերի 22-ը հայտարարել Հայրենատիրության համահայկական տոն եւ նշել Հայաստանում եւ աշխարհի բոլոր հայաշատ երկրներում, հրապարակախոս, պատմաբան Հրանտ Տեր-Աբրահամյանը նշեց. «Ես կարծում եմ, որ հայրենատիրությունը ոչ թե խոսքերով պետք է հայտարարվի եւ նշվի մեկ օր, այլ դա կարող է լինել այն օրը, երբ Հայաստանը բավականաչափ ռեսուրս ունենա` վերադարձնելու իր կորսված հայրենիքը: Իսկ այսօր այդ հարցը արծարծելու համար մենք չունենք ռեսուրսներ, եւ ես դրա իմաստը չեմ տեսնում: Մենք այսօր ունենք Հայրենիք` Հայաստանի Հանրապետությունը, որի մասին պետք է հոգալ: Ես չեմ կարծում, որ իմաստ ունի կորսված հայրենիքի մասին խոսել` հղում անելով Վուդրո Վիլսոնին, երբ դու չես կարող այն վերադարձնել: Հայրենիքը Վուդրո Վիլսոնի կամ Օբամայի գծած սահմաններով չի որոշվում: Իսկ որպեսզի այդ կորսված հայրենիքը հնարավոր լինի վերադարձնել, դրա համար կան շատ պարզ մեխանիզմներ. պետք է խոսել ու պայքարել Հայաստանում, անօրինականությունների, բացասական երեւույթների դեմ, ձգտել` դառնալու նորմալ, ժողովրդավարական երկիր, այլ` ոչ թե խոսել հայրենատիրության մասին: Դա է իրական հայրենատիրությունը»:

    http://1in.am/arm/armenia_politics_2599.html

    1. Plea to Hrant

      I just read Hrant’s comments whcih are well thought. However, what disturbed me is the choice of some of the words. Understandably it is not his fault to use the words he has used. He has been brought up that way. However, I found their use utterly uncalled for.

      Two of such words  stand as intrusions into our language. Hrant uses our heavenly inspired alphabet and presents these two words: ‘resource’ and ‘mechanism’ in Armenian character as being Armenian words. We have words for the same. Why not use them?.

      I understand that the educators and the intellectuals in Armenia are not yet ready to come to terms and change aspects of their dictation and start purging the language of some of the foreign words. They also do not seem to appreciate the immense efforts that generations of Diaspora educators vested to keep the Armenian language true to its origins.

      However, if the educators and the intellectuals of Armenia are not willing to do that, then I urge us, the people to make an effort not to use the Armenianized foreign words. If we the people are willing, then in due time the educators will follow suit and make a policy of getting rid of foreign intrusions in our language.

      Sireli Hrant,

      So Hrant, please be the first and take the initiative and rewrite your comment and ask Keghart to post it again and note that you are adopting instead our own words. Instead of "resource’ the following Armenian words come to my mind – hnark, jar. Instead of "mechanism" the following Armenian words come to my mind: ‘troutiun’, "mechots’. Let us start the ball rolling on our end and please kick the ball.

      Serov,

      Vahe

       

    2. Badaskhan Aramin, Rafael Hampartzoumiani arnchutyamb

      Hargeli Aram,

      Canotaca Rafael Hampartzoumiani hed der mi kani dariner araj, yerevanoum. 2009  el gazmagerbel er havak Azgayin Academiayum, our nerga  ein nayev naxkin  Canadayoum desban paron Papian, Baruyr hairkianian yev aylk. Yes el mi garj "yelouyt’ uneca, Rafaeli hortorov. I harge im banakhosutyun garj er yev veraberoum  er wor nman havakneroum misht bari gdnven  Spyurkic andzer hravirelu. kanzi im ayndegh gdnvel  badahabar  er, yerp iren heradzayneci ..indz  hravirec.

      Hima ir "Hayrenadirutyan" artiv. Yes el ir nman Nakhijevantsi em, mores goxmic miayn  yerp mishd el "Havagnutyun" ouenm nouynin veradiranalu, bolores  miasin. Im metz hor/more galvatzkner zapter en turk azeriner  yev ifrenc  sbanel…

      Yete nergayoums chunenk, inchbes duk ek groum GAROXUTYUN  ayd anelu, da chi  nshanagoum wor moratcven gorcvadz  Vojirner  yev chi mdadzenk VERADIRANALU  mer  nakhijevan, aba kars Ardahan yev aylk.
      Shader mimiayn knnadadum en nerga Garavarman dzevin, andexyak wor shad ourish garavarutyunner  el nouynbes  ounen bagasutyunner. Inche mer@  bedk e lini "Hreshdagayin" zerc voyeve bidzeric…

      Our ga aydbisi garavarutyun khntrem nshel…

      Menk der chenk hascrel Spyurk  Ger Garuyci hascnelu. Ayd ouxutyamb mdacenk.Yeerp da lini  ge darnank liirav Gorcagic Haireniki hed. Aylabes  vad gakhapar  che Var  bahel mer "Hairenadirutyun"

      Dzer  grutyun barzabes  madnanshum e  Levonakanutyun  aysinkn mimiayn HAGARAGEL. Inch arec  na…

      1. Reply to Gaytzag Palandjian

        Dear Mr. Palandjian, writing in Armenian about our national dream using Latin letters seems unconvincing. If you do not have Armenian fonts in your computer you can always use hayeren.am website to type in Armenian. Anyway, if I still have to debate with you I will do it with referring you to another article:

        http://hetq.am/am/politics/wilson/

        Վուդրո Վիլսոնի ուրվականը կամ անիմաստ հետողորմիա

        [ 2010/11/24 | 14:47 ]Հիմնական թողարկում, քաղաքականություն 
        Գեւորգ Դարբինյան

        ԵՊՀ-ի պատմության ֆակուլտետում կազմակերպված` ԱՄՆ-ի նախագահ Վուդրո Վիլսոնի` հայ-թուրքական սահմանի մասին «Իրավարար վճռի» 90-ամյակին նվիրված գիտաժողովն ավարտեց աշխատանքները: Դրա արդյունքում  ընդունվեց հայտարարություն: «Իրավարար վճիռը» միջազգայներոն ճանաչելի և ընդունելի դարձնելու առաջնահերթություններ սահմանող այս փաստաթղթում, մասնավորապես նշվում է, թե Հայաստանը  համաշխարհային հանրությանը պետք է ցույց տա, որ Թուրքիայի և Հայաստանի միջև սահմանները «պետք է անցկացվեն ըստ Իրավարար վճռի և ոչ թե թուրք-խորհրդային գործարքի»:Բացի դրանից` գիտաժողովը եկել է այն եզրակացության, որ հարկ է այս թեմայով  կազմակերպել միջազգային գիտաժողով և բարձրակարգ իրավաբաններից, միջազգայնագետնեից ու պատմաբաններից կազմել աշխատանքային խումբ` սրա հետ կապված հարցըերը նախապատրաստելու և միջազգային մարմիններին ներկայացնելու համար:

        Վիլսոնի «Իրավարար վճռի» կապակցությամբ նախկինում երբեք նման մասշտաբի միջոցառումներ չեն կազմակերպվել: Իսկ այն փաստը, որ գիտաժողովի աշխատանքները ողջունեց նաև ՀՀ նախագահը, ցույց է տալիս, որ պետությունը դրան առնվազն հատուկ կարևորություն է տալիս: Սակայն արդյո՞ք այն ուշացած ու ժամանակավրեպ չէ:

        1920 թ. նոյեմբերի 22-ին ԱՄՆ նախագահ Վիլսոնի ստորագրած «Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների նախագահի որոշումը Թուրքիայի և Հայաստանի միջև սահմանի, Հայաստանի` դեպի ծով ելքի և հայկական սահմանին հարակից թուրքական տարածքի  ապառազմականացման վերաբերյալ» փաստաթղթով, որն այլ կերպ, կարճ անվանվեց Վիլսոնի «Իրավարար վճիռը», Հայաստանի Հանրապետությանն էին կցվում  Օսմանյան կայսրության Վանի, Բիթլիսի, Էրզրումի և Տրապիզոնի նահանգների տարածքների մեծ մասը` ընդհանուր առմամբ մոտ 90 հազար քառ.կմ: Ըստ Հաագայի կոնվենցիայի (1907թ.) 81-րդ հոդվածի, որով ամրագրվում է իրավարար վճիռների կարգավիճակը` ընդհանարպես դրանց չեղյալ հայտարարում չի նախատեսում, ինչը նշանակում է, որ չունի վաղեմության ժամկետ, վերջնական է և ենթակա պարտադիր կատարման: Այսինքն` այն փաստը, որ Սևրի պայմանագիրը, որի հիմքում ևս ընկած էր վիլսոնյան վճռով մանրամասնորեն գծագրված Հայաստանի Հանրապետության տարածքը, չվավերացվեց, չէր նվազեցնում «Վճռի» նշանակությունը որպես միջազգային իրավունքի բաղկացուցիչ:

        Այսինքն պարզ է, որ հայկական կողմը բոոր իրավական ռեսուրսներն ուներ Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման գործընթացում որպես հիմք կամ նախադրյալ ունենալու կամ ներկայացնելու հենց Վիլսոնի «Իրավարար վճիռը»: Մինչդեռ 2009 թ. օգոստոսի 31-ի գիշերը անսպասելիորեն հրապարակված հայ-թուրքական երկու արձանագրություններում բացարձակապես այլ իրականություն ի հայտ եկավ: Մասնավորապես «ՀՀ և ԹՀ միջև դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատելու մասին» արձանագրության 5-րդ պարբերության մեջ սևով սպիտակի վրա գրված էր. «Վերահաստատելով երկու երկրների միջև գոյություն ունեցող ընդհանուր սահմանի փոխադարձ ճանաչումը` սահմանված միջազգային իրավունքի համապատասխան պայմանագրերով`…»:

        ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը ավելի ուշ, փորձելով մեղմել այս կետի հետ կապված հասարակական բուռն հակազդեցությունը, 2009 թ. հոկտեմբերի 10-ին` Ցյուրիխում արձանագրությունների ստորագրման օրը, ժողովրդին ուղղված ուղերձում հայտարարեց. «Հայաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ առկա սահմանների հարցը ենթակա է լուծման գերակա միջազգային իրավունքի համաձայն։ Արձանագրությունները դրանից ավելի ոչինչ չեն ասում»: Նախագահը, սակայն, կամ միամտաբար, կամ միտումնավոր, սխալվում էր. արձանագրություններն ավելին էին ասում: Այնտեղ խոսքը գնում է ոչ այնքան սահմանների հարցը գերակա միջազգային իրավունքի համաձայն լուծելու, որքան հենց գոյություն ունեցող ընդհանուր սամանների փոխադարձ ճանաչման մասին: Իսկ գոյություն ունեցող ընդհանուր սահմանը ձևավորվել է «Ռուսաստանի Սոցիալիստական Ֆեդերատիվ Սովետական Հանրապետության կառավարության և Թուրքիայի Ազգային մեծ ժողովի կառավարության» միջև 1921 թ. մարտի 16-ին, և դրա հենքի վրա նույն թվականի հոկտեմբերի 13-ին Թուրքիայի և հարավկովկասյան երեք հանրապետությունների միջև ստորագրված պայմանագրերի հիման վրա: Թուրքիայի արտգործնախարար Ահմեդ Դավութօղլուն անցյալ տարի հոկտեմբերի վերջին Մեջլիսում հայ-թուրքական արձանագրությունները ներկայացնելիս ուղղակիորեն հայտարարեց, որ վերոնշյալ արձանագրության համապատասխան պարբերության մեջ նշված «միջազգային իրավունքի համապատասխան պայմանագրերով» արտահայտությունը վերաբերում է հենց Մոսկվայի և Կարսի պայմանագրերին: Եվ դա այդպես էր, որովհետև, կրկնում ենք, չկա միջազգային իրավունիք որևէ այլ փաստաթուղթ, որով սահմանված լինեն Հայաստանի և Թուրքիայի միջև առկա ներկայիս սահմանները: Մինչդեռ հայկական կողմը համառորեն չբացեց փակագծերը և չհայտարարեց, թե ինչ է ինքը հասկանում «միջազգային իրավունքի համապատասխան պայմանագրեր» ասելով:

        Այսինքն` ստացվում է իսկապես անհեթեթ իրավիճակ. ինչու՞ է Հայաստանը կրկին հիշատակում Վիլսոնի «Իրավարար վճիռը», երբ արդեն սեղանին առկա են այն կատարելապես չեզոքացնող և փաստացի Կարսի պայմանագիրը վավերացնող հայ-թուրքական արձանագրությունները: Երևանում անցկացված գիտաժողովի մասնակիցներին ուղղված ՀՀ նախագահի ուղերձում «Իրավարար վճռի» մասին նշվում է. «Դրա նշանակությունը չի կարելի թերագնահատել. այդ որոշմամբ հայ ժողովրդի կորուսյալ հայրենիքի իղձը ստացավ կենարար և իրավական ուժ»: Նախագահի այս խոսքն առավել քան տարակուսելի է. եթե Հայաստանը ևս համարում է, որ Վիլսոնի «Իրավարար վճիռն» իրավական ուժ ունի, ինչու՞ էր համաձայնում ստորագրել երկու երկրների միջև առկա սահմանները հաստատող արձանագրությունները:

        Այս ամենի ֆոնի վրա, իսկապես, Վիլսոնի «Իրավարար վճռի» վերարժևորմանն ուղղված երևանյան գիտաժողովը և հատկապես դրա արդյունքներն ամբողջացնող հայտարարությունը չափազանց ուշացած է: Դրանք պետք է արվեին ոչ թե հիմա, երբ արձանագրությունների ստորագրումն այլևս փաստ է ու միջազգային հանրությունն ընդունել է Թուրքիայի հետ գործող սահմանները ճանաչելու Հայաստանի դիրքորոշումը և ակնհայտորեն դրանից չի հրաժարվելու, այլ 2009-ի օգոստոսից հոկտեմբերն ընկած ժամանակահատվածում: Որովհետև հիմա ինչպիսի ջանքեր էլ գործի դրվեն, այլևս անհնար է Վիլսոնի «Իրավարար վճիռը» բերել Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման հարթություն: Նման ցանկացած փորձ դիտարկվելու է ձեռք բերված համաձայնությունների խախտում` ուղղված հենց արձանագրությունների դեմ:

        Առաջին հայացքից թվում է, թե դեռ ուշ չէ, որովհետև արձանագրությունները վավերացված չեն, հետևաբար դրանք դեռ ուժի մեջ չեն: Իրավական առումով իհարկե այդպես է: Սակայն քաղաքական ու դիանագիտական առումով, որը հիմա շատ ավելի էական է ու որոշիչ, գնացքը վաղուց գնացել է, այն էլ` բացարձակ հակառակ ուղղությամբ: Այնպես որ թե գիտաժողովը, թե դրա արդյունքում պատրաստված հայտարարությունն ընդամենը այդ արձանագրությունների տակից դուրս գալու խղճուկ փորձեր են:

         

        1. Help! Help! Help!

          Aram,

          It’s Thanksgiving Day, as the turkey is being cooked I started browsing the Internet and naturally visited the Keghart site and read the comments. I read as well the attachment to your comment. I admit, I surmised more than I understood verbatim. The overall spelling is all together different. Some of the words I understood are outright foreign words which now seems to be part of the Eastern Armenian vocabulary. Some of the words I did not understand, I attribute to my ignorance.

          Here is a list of such words from the attachment: Ֆակուլտետում, Թեմայով, Մասշտաբի, Կոնվենցիայի, Ռեսուրսներն, Ֆեդերատիվ, դրա հենքի, Մեջլիսում, Ֆոնի, երևանյան, արվեին, դիտարկվելու,

          I am an avid reader and have been so since my early teens. I was bespectacled bookworm in my childhood and had no interest in sports and continue to read Armenian (western) practically every day since those days. I love Armenian (western) and many of my friends have commented that I write well in Western Armenian.

          In my teens in Beirut I used to receive Alik from Tehran for Armenian teens. I have no recollection of feeling alienated then, as I did now after having read this posting.

          Incidentally, my mother taught Armenian language and literature for some 5 decades and was bestowed with Saint Mesrob Mashdots ecclesiastical proclamation by the late Catholicos Karekin I. She is 86 years old now with incredible eyesight and at this very moment is sitting and reading George Apelian’s book for the xth time, as she forgets soon, titled Tsgians Nahadagoutiun, in Western Armenian. I say this because I consider myself a measure of Diaspora born and bred Armenian relating to Eastern Armenian and wonder of the implication of the disconnect in our mutual relationship.

          I am curious to hear the reaction of the readers who read the attachment of your posting.

        2. To Aram Adamyan

          Dear Aram,

          I entered the hayeren.am came all the way to the box  wherein I wrote and voila! Some Armenian characters began to pop up, not so very correctly but then some..and I know I have to practice. Thanks, but no Thanks until you please expand further and tell me how to post. Is it from same box or what?

          As to your  inviting  me to a new Debate on Wilsonian map or is  it to me only..I wonder. Be informed please that …and please this is in no way "borodakhosutyun", show off, I learnt about that alongside my classmates some 60 yrs ago in Armenian school. And if you wish to debate it, please do so with a person who is now quite bent on it. Namely,  Mr. Ara Papian, former RA Ambassador to Canada, whom I also met in Yerevan a couple years ago at the Academy of Sciences, invited by Rafael Hampartzoumian. Papian is the new authority on this issue, though we  have had many in Diaspora.

          I am a pragmatist and an activist. 30 years ago General Kenan Evren, when Armenian  angry Young men resorted to "Correctioanl acts  of Violence’  etorted, "Armenians want land…come and get  it". This was said by an ex officer of Turkish forces, in U.S. at a Symposium in a University, where prof. Richard Hovanissian appeared after his visit to Western Armenia, invited by a Turkish lady historian also in U.S.. The professor was showing  slides he had taken in many a town, city of West Armenia.

          Armenia, thus silently making it known  that  those lands had been inhabited by armens…when this new  replica  of general Evren said,  "We  have been brothers and sisters and should really go on being so again".  Then at a refreshment break after the Symposium  I approached  this man in a group and told him, "you are right, but please, first accounts must be settled’ to which he got all burnt up, left us the small group muttering, "settle  accounts, settle accounts." Later Armenian kids came to me and said what this man had told them, "go tell that man (meaning  me), you want lands…come and get  it". I told the boys go tell him, "we shall do so Legally…

          So it is understood that by just claiming based on paper, rather Treaty, we will not  succeed. Circumstances though do change..

          1. How to use hayeren.am

            Mr Palandjian, you have to type in the box, then select the text, right click on the mouse, then select copy. Once this is done you can post it anywhere by using paste after mouse right click or simply control+C.
             

Comments are closed.

You May Also Like