Մտորումներ նոր տարուայ սեմին

Մեթր Պարգեւ Դաւիթեան, Լուսաբաց, Թորոնթօ, 18 Դեկտեմբեր 2021

1965 թուականին, աշխարհահռչակ հայ երգահան Արամ Խաչատուրեան Զուիցերիա կը հրաւիրուի մաս կազմելու միջազգային երաժշտական մրցումի մը որպէս անդամ դատական մարմնին: Այդ ժամանակ, 20-րդ դարու մեծանուն դերասան Չարլի Չափլըն 76 տարեկան էր և մենակեաց կեանք մը կ’անցնէր Ժընեւէն դուրս գտնուող վիլլայի մը մէջ: Խաչատուրեան անակնկալ հրաւէր մը  կը ստանայ իրմէ զինք այցելելու: Այցելութեան ընթացքին և Քանի մը ժամ զրուցելէ ետք, Խաչատուրեան Չափլինէն կը խնդրէ բացատրել թէ ի՞նչ էր գաղտնիքը անոր տխուր դէմքի ետին: Փոքր ժպիտով մը, Չափլին Խաչատուրեանը կը տանի իր անձնական գրասենեակը և դարակի մը մէջէն կը հանէ սկաւառակներ, որոնք կը կրէին ջութակի վրայ Կոմիտասի երաժշտութիւնը: Չափլին կ’ըսէ թէ իր ամենէն նախընտրած  երաժշտութիւնն է այդ մէկը և թէ զայն կը լսէ ամէն անգամ որ պէտքը կը զգայ ներքին հանդարտութեան ու խաղաղութեան:

Մեզմէ քիչեր գիտեն թէ Չարլի Չափլին բարեպաշտական հիմնարկ մը կազմած էր 1920-ական թուականներուն, հայկական ցեղասպանութենէն ճողոպրած հայ որբերու հոգատարութեան համար, և ամբողջ Եւրոպան շրջագայելով կրցած էր հաւաքել մէկ միլիոն տոլար (այսօրուայ արժէքով 15 միլիոն տոլար) այդ նպատակին համար:

1988 թուականի Դեկտեմբեր ամսու ահաւոր երկրաշարժէն ետք աշխարհահռչակ ֆրանսահայ երգիչ Շարլ Ազնաւուր կ՛այցելէ Հայաստան և աւերակներու վրայ կեցած իր շուրջը հաւաքուած խումբին կ՛ըսէ, մենք ուժով ժողովուրդ ենք, ասկից ալ դուրս կ՛ելլենք:

Վստահաբար ամէն սրտցաւ հայ անցեալ տարուայ մեր կրած պարտութենէն ետք կ՛ապրի տեսակ մը մենակեաց իր պատեանին մէջ Չափլինի օրինակով, և պէտքը կը զգայ ներքին հանդարտութեան ու խաղաղութեան: Ինչպէս նաև, Ազնաւուրի պէս կը հաւատայ որ մենք ուժով ժողովուրդ ենք և այս դժուար վիճակէն ալ դուրս կ’ելլենք:

Վստահաբար նաև ամէն հայ լքուած և անտեսուած կը զգայ ինքզինք քաղաքակիրթ կոչող աշխարհէ մը, որ ներկայիս Ուքրանիոյ կողքին ուժգին կը կանգնի ընդդէմ Ռուսիոյ, երբ տարի մը առաջ գլացաւ տալու Հայաստանին նման թիկունք, հոգատարութիւն և զօրակցութիւն ընդդէմ Ազրպէյճանի և Թուրքիոյ:

Վստահաբար ամէն հայ ձեւով մը ցաւ և դառնութիւն կը զգայ իր ՄԻԱԿ ՎՍՏԱՀԵԼԻ դաշնակից Ռուսիոյ ՈՉ ՎՍՏԱՀԵԼԻ դիրքորոշումներէն, շնորհակալ ըլլալով հանդերձ անոր Արցախի անվտանգութիւնը ապահովող ներկայի խաղաղապահի դերէն:

Նոր տարուայ սեմին, առողջութեան, յաջողութեան և երջանկութեան մաղթանքներ պիտի փոխանակենք իրարու հետ աւելի լաւ կեանք մը և ապագայ մը ցանկալով: Թող որ ամէն հայ իր մաղթանքներուն մէջ ցանկայ որ գիտութեան ուժը Փաթափութեան և Աֆէեան զոյքին տարածուի և ուրճանայ այնպէս որ նոր Փաթափութեաններ և Աֆէեանններ ողողեն աշխարհը, Հայաստանին և հային տալով արժանապատւութիւն վերականգնելու և պահպանելու ուժն ու իրաւունքը:

Թող մեր «Թումօ» գիտական ուսման կեդրոնները Հայաստանի մէջ արտադրեն մտքեր, որոնք իրենց ճարտասանութեամբ մեր երկիրը դարձնեն այնպէս որ ապագային երբեք խոցելի չդառնայ թշնամիի կողմէն:

Թող մեր դեռատի սահմանապահ զինուորները անվտանգ տուն վերադառնան և «Մամ ջան դուռը բաց, սրբիր աչքերդ թաց» ըսեն իրենց մայրերուն:

Թող որ թշնամիի մօտ գերիներ ունեցած ըլլալու ցաւով և ամօթով չապրինք:

Թող որ դադրինք աշխարհին ծաղր դառնալէ և վերջ դնենք Ազգային Ժողովի մէջ հայհոյանքի, ծեծկռտուքի և կռուի հանդէսներ սարքելէ::

Թող որ ծաղրի առարկայ չդարձնենք մեր հայրենի ժողովուրդի քաղաքական միտքն ու գիտակցութիւնը, երբ ան ժողովրդավարական ազատ կամքով և գիտակցութեամբ կ’ընտրէ իր իշխանութիւնը:

Թող որ իքնքհաւանութեամբ և ինքնասիրութեամբ ատելավառութիւն սերմանողները  մեր համազգային սրտին և ոգիին մէջ քինախդրութիւն յառաջացնելով չխոչընդոտեն մեր ազգային յառաջընթացը հայրենիքի և սփիւռքի էջ:

Թող որ մեր ժողովուրդին քթին խնդացող և ամբոխավառութեամբ զայն մոլորող մարդիկ պարկեշտութեան և ճշմարտութեան առջև խոնարհին, որպէսզի լրջութեամբ յաղթահարենք մեր ազգային կնճռոտ ու դժուար յետ-պատերազմեան խնդիրները:

Թող որ Սփիւռքի սիրտ կոչուող հայութիւնը Լիբանանի դառնայ ամբողջ հայութեան  մտահոգութեան առարկան, որպէսզի ոտքի կանգնի և չընկրկի իր այս տնտեսապէս դժուար ու ճակատագրական օրերուն:

Թող որ Հայաստանի իշխանութիւնները ականջ տան ու մտիկ ընեն սփիւռքահայ կարող և գիտակից մտքերու խորհուրդներուն, որպէսզի մեր ազգի կարելիութիւնները լիովին օգտագործուին և շահագործուին յօգուտ մեր այսօրուայ վիրաւոր հայրենիքին:

Թող որ Ռուսիռյ ապահով հովանիին տակ անհոգ ապրի արցախահայութիւնը, ինչպէս որ ապրեցաւ անցեալին Սովետական Հայաստանը, մինչեւ որ Հայաստան դառնայ արդիական ռազմամթերքով հզօր բանակի տէր երկիր, բարեկամներէն յարգուած և թշնամիներուն սարսափ պատճառած իրավիճակով:

Թող որ ազգովին համախմբուինք և բռունցք ցոյց տանք թշնամիին, և եթէ աւելորդ զոհողութիւններ տալու վիճակուինք, տա՜նք, բայց երբեք նորէն չզիջելու կամքով և  պատրաստակամութեամբ, որովհետեւ մեր վիրաւոր արժանապատւութեան ճեղքը ոսկորին դպած է:

Եւ վերջապէս թող որ ամէն հայու ցաւը պակսի, տունը ծաղկի և կեանքը բարգաւաճի: