Տեսակէտ

Ռուբէն Յովակիմեան, Սեն Ռաֆայել, 5 Յունուար 2022

«Քաղաքական գործիչներից ոմանք, որ ամէն նիւթի շուրջ ասելիք են գտնում, սխալմամբ է որ ուղեղ ունեն. ողնուղեղը նրանց  բաւարար է»։ Էյնշտայն

Կարծում եմ, թէ տեղին է նշել, ընդգծել կամ շեշտել, որ  քաղաքական մթնոլորտը մեր սիրեցեալ երկրում ոչ միայն քաոսային, այլ նաեւ պայթուցիկ է դառնում օր ըստ օրէ:  «Ընդդիմութիւն» կոչեցեալները յամառօրէն չեն ցանկանում  հաշտուել այն պարզ ու յստակ մտքի հետ, որ իրենց խօսքը պէտք եղածից շատ աւելի  արդէն ասել են, եւ աւելի քան երկու տասնամեակ, երկրի բնակչութեան զգալի մասը նրանց համն ու հոտը լայնօրէն առել է եւ սպասելիք այլեւս չունի նրանցից, որի ստոյգ ապացոյցն էր,  երբ վերջին ընտրութիւններին  հասարակութեան կէսից աւելին (52%) մերժեց մասնակից լինել՝ ձեռնպահ մնալով, իսկ զանազան աճպարարութիւններով երկու դաշինք կարողացան խցկուել խորհրդարան (27+5 աթոռ՝ 105-ի վրայ), ոչ թէ օգտակար լինելու, այլ իշխանութեան գործունէութեան նկատմամբ ամէն տեսակի խոչընդոտ ստեղծելու  ստոյգ ծրագրերով: Այդ էր նրանց «հայրենաշինութեան» մեթոդը:

Ենթադրաբար բազում են նախկիններին մերժողները, բացի փողոցում պիցցա ուտողներից եւ արդէն  գրպանած գողօնից օգտուողներից, որոնց կարելի է միացնել նաեւ  սահմանափակ մտայնութեամբ անձանց, որ լայնօրէն տարածուող քարոզչութեան զոհ են դարձել: Սխալ չէ այն  միտքը, թէ ոմանց համար ուղեղ ունենալը աւելորդ է, քանզի՝ ողնուղեղը նրանց լայնօրէն բաւարար է:

Չմոռանանք թոյլ բարոյականութեամբ մամուլի այն տեսակը, որ սնւում է երեւոյթները խեղաթիւրելով եւ սխալ, իմա՝ կեղծ տեղեկութիւնների սփռումով:

Չարաբաստիկ 44-օրեայ դժոխքից յետոյ իւրաքանչիւր հայ իւրովի ապրեց այդ չարիքի թողած հետքերը, մանաւանդ հայ ռազմագերիների նկատմամբ անբարոյ եւ վայրի վերաբերմունքը, բայց անհասկանալի է, թէ ինչո՞ւ ոմանց համար այն դարձել է  չարաշահութեան նախընտրելի  խնդիր եւ ամէն առիթով, տեղին թէ անտեղի, վայրահաչոցներ  անպակաս են նրանց ազատելու մասին տարուած աշխատանքի վերաբերեալ, այն աստիճան, որ երկիրը «փրկող»ներից մէկը իրեն յատուկ լրջութեամբ յայտնում է, որ եթէ ինքը լինէր վարչապետ՝ խնդիրը վաղուց լուծուած կը լինէր:  Ցաւալին այն է, թէ փայլուն ուղեղ ունեցողների այդ շրջապատում չգտնուեց մի անձ, որ հարց տար այդ հրաշագործին, թէ  «ո՞ւմ էիր սպասում»:  Աւելին, վերջերս հինգ ռազմագերի   ազատելու առիթով երկրի թէ սփիւռքի որոշ առաջատար թերթեր լուրը ծանուցեցին յատուկ շեշտելով եւ ընդգծելով, թէ Հունգարիոյ  իշխանութեան միջամտութեամբ է տեղի ունեցել միջադէպը եւ այն կարծիքն է ստեղծւում, թէ երեւոյթի կարեւոր մասը գերիների ազատումը չէր, այլ մի ուրիշ երկրի միջամտութիւնը: Պիտի զարմանա՞լ, թէ՞ ողբալ նման մտայնութեան գոյութեան առիթով, իսկ այս առաւօտ սփիւռքի հարիւրամեայ փորձառու թերթը գրում է, թէ «Թեհրան կ’աջակցի Հայաստանի ինքնիշխանութեան»: Այս պարագային երկու կարծիք չի կարող լինել՝ ամէն մարդ ազատ է եւ լիիրաւ իր կարծիքը ունենալ երեւոյթների կամ իրականութեան վերաբերեալ, բայց երբ խմբագիրն է խեղաթիւրուած իր կարծիքը պարտադրում հասարակութեան, ապա այն այլ անուան արժանի չէ, քան՝ անբարոյ կեցուածքի, եւ պարզ չէ, թէ ո՞ւմ հրամանն է կատարում, կամ ա՞յդ է արդեօք երկիր փրկելու լաւագոյն գործունէութիւնը:  Աւա՜ղ:

Այս բոլորի կողքին, մենք այն կարծիքի չենք, թէ ներկայ իշխանութիւնները կատարեալ են եւ ենթակայ չեն որեւէ քննադատութեան կամ դժգոհութեան: Քաւ լիցի, բայց ո՞վ է անթերի եղել մեր ունեցածների մէջ: Ճիշտ է, որ արդի մեր վարչապետը յաճախ  եւ մի փոքր երկար է խօսում՝ մոռանալով երբեմն, որ լռութիւնը աւելի գնահատելի եւ նախընտրելի է, բայց արդեօ՞ք դա իրաւունք է տալիս ոմանց՝ նրան դաւաճան որակել՝ առանց որեւէ հիմունքների:

Իմ համեստ ունակութիւնների պայմաններում չեմ կարող հասկանալ եւ ըմբռնել մի պարզ բան, երբ աւելի քան մէկ տարի ամէնուր դաւաճան գոռալով՝ վարչապետի հրաժարականը պահանջողները,  որոնց միացան ոչ միայն քաղաքական, այլ նաեւ այդ դաշտի հետ առնչութիւն չունեցող անձնաւորութիւններ՝ առանց բանականութեան պահանջի:  Թէեւ նրանց իրական պարտքն էր խոհեմ դիրք ընդունել, բայց ինչպէս երկու  կաթողիկոսները նախագահի հետ մէկտեղ եւ մի շարք գիտութեան ու արուեստի ներկայացուցիչներ, յանձնառու եղան կրակի վրայ իւղ  լցնելով՝ կացութիւնը աւելի բարդացնել:  Այսօր երկրով մէկ կազմուել են խմբեր, ուր բացակայ են յարգանքն ու հաւատը իրար հանդէպ եւ անհանդուրժողականութիւն է տիրում ամէնուրեք:

Անհնար է հարց չտալ, թէ աղմկարար բողոքողները  ո՞ւմ են արժանի յաւակնորդ համարում երկրի ղեկավարի պաշտօնին, եթէ զանց առնենք այն խայտառակ դրուագը, երբ ցանկացան մէկ տարով վարչապետի աթոռին դնել մի քաղաքական խրտուիլակի՝ տեղ պատրաստելու միտումով յաջորդի համար, որի ե՛ւ ինքնութիւնը ե՛ւ անցեալը քաջ յայտնի են բոլորին:

Ի՜նչ ամօթ եւ մտքի  խեղճութիւն ու սնանկ մակարդակ:

Դաս տալու սովոր չեմ եւ մտադիր եւս չեմ, բայց կը ցանկանայի յուշել մեր վարչապետին, որ իր թերութիւններով հանդերձ (անթերի մարդ չկայ) պինդ մնայ իր աթոռին կառչած, որ այն չանցնի նախկիններին, միայն  թէ ինքը եւս մտածելու եւ չափաւորուելու կարիք ունի եւ իր ստանձնած պաշտօնը պարտաւորեցնում է, որ ինչպէս մեր նախնիք էին ասում, եօթ անգամ չափել եւ նոր մէկ անգամ կտրել: Նորութիւն չէ, որ իւրաքանչիւր  ղեկավար իր երկրի հայելային պատկերն է եւ այսօրուայ դրութեամբ մեր վարչապետը մասամբ իր գաւառականութեամբ  չի համապատասխանում հինգ հազարամեայ մեր մշակոյթի չափանիշին, առնուազն յարգանքի տուրք մատուցելով մեծն Մաշտոցին՝ ոչ միան փոխի, այլ դադարի շուկայական  բարբառով խօսել, այլ նաեւ պարտադրի նոյնը իր բոլոր գործակիցներին, որովհետեւ իր օրինակը վարակիչ է, իսկ եղած սահմանադրութեան տառին համաձայն՝ պետական լեզուն գրական հայերէնն է, բոլորը յարգելու պարտաւոր են եւ առաջինը երկրի ղեկավարը: